SITAR | VERZIJE I MODELI

Najuobičajni sitar jeste takozvani tarafdar sitar, koji se još naziva i koncertna indijska gitara, a može biti napravljen u dva osnovna modela: sa jednom tikvom ili dve. Postoji i bas verzija sitara, koja se naziva surbahar bas sitar. Oni proizvode znatno dublji ton jer je i vrat širi i duži, a pragovi su, za razliku od običnog sitara, fiksirani i ne mogu se pomerati. Rezonatorska kutija je, takođe, većeg oblika. Smatra se da ga je prvi napravio Gunlam Muhamad 1820. godine.
Što se tiče dizajna, sitar je često ukrašen raznim minijaturnim detaljima i indijskim šablonima iz hindu religije i kulture. Poznati su stilovi gajaki sa veoma malo ili nimalo dekorisanim instrumentom, obično lakiranim crnom ili zagasito tamnom bojom, dok je instrumentalni stil (nazivan još i Ravi Šankar stil, po tvorcu tog stila) sa punom dekoracijom od vrata do rezonatorske tikve.
Gajagi sitar svira se uz pomoć 11 žica ali postoje verzije koje idu do 13. Mostovi su isto neznatno drugačiji i ima samo jednu glavnu tikvu na dnu, što se razlikuje od instrumentalne verzije koji ima dodatnu tikvu – rezonator koja se nalazi na vrhu vrata instrumenta, iza pragova.[1]
Osim njih, sitar se kao instrument razlikuje i po proizvođaču koji određuju cenu na osnovu kvaliteta, pa su visoko kotirani instrumenti proizvođača Rikhi Ram izDelhija i Hiren Roj iz Kalkute. Što je poznatiji majstor izrađivač, to je i instrument skuplji i cenjeniji.
Kad se govori o sitaru često se nailazi i na naziv „vina“. Vina je opšti naziv za sve žičane instrumente u Indiji, i u takve spada i sitar. Prvobitno vina je bila instrument, koji podseća na sitar, ali se znatno razlikuje jer je vina štapoliki tip citre sa vratom razvučenim između dve tikve. Pretrpevši strukturne promene u16. veku, vina postaje tip instrumenta poput laute sa velikim vratom i drvenim rezonatorom sa sedam žica od kojih su tri bile monotone i 24 podešavajuća praga. U poređenju sa današnjom sitarom, imala je mekši zvuk i bila je osnovni instrument indijske tradicionalne muzike.
Mada se ne smatra pravim sitarom, postoje i neke verzije električne indijske gitare sa specijalnim mostom nazivan „buzz bridge“. Ima šest žica i, za razliku od klasičnog instrumenta, njegovi pragovi se ne mogu pomerati.